Hava Kirliliği ve Otizm Arasındaki Bağın İncelenmesi

Özet

Bu çalışmayla; hava kirliliği ve otizm arasındaki bağın araştırılması amaçlanmıştır. Hava kirliliğinin canlıların sağlığında olumsuz etkilerinin olduğu bilimsel bir gerçekliktir. Kalp damar hastalıklarından akciğer hastalıklarına, psikolojik rahatsızlıklardan kansere kadar pek çok açıdan insan sağlığını etkilemektedir. İnsanlar solumuş oldukları kirli havadan kendileri etkilenmekle beraber, henüz anne karnında olan bebekler de bu kirlilikten kaynaklı hastalıklara yakalanabilmektedir. Bunlardan biri de otizm spektrum bozukluğu (OSB)’dur. Yapılan araştırmalarda, Türkiye Avrupa bölgesindeki diğer ülkeler arasında havası en kirli 6’ncı ülke olduğu, hava kirleticileri arasında yer alan PM2.5 uq/m³ yoğunluğu 2020 yılında 18,7 uq/m³ iken, bu oranın 2021 yılında %3,74’lük bir artışla 20.0 uq/m³ olarak ölçüldüğü görülmüştür. Avrupa bölgesindeki en kirli 15 şehir arasında Iğdır ilinin 66.2 μg/m³ yoğunluğuyla ilk sırada olduğu görülmüş olup, WHO standartlarına (en fazla 5 μg/m³) göre Iğdır ilinin 13.24 μg/m³ kat daha fazla kirli hava soluduğu anlaşılmıştır. ABD’de  1970 yılında 2.500 çocuktan 1’i otizmli olarak dünyaya gelirken, yıllar içerisinde hızlı bir ivmelenme ile artış yaşanmış ve 2021 yılı için bu oran 44 çocukta 1’e kadar yükselmiştir. ABD’de 1970 yılından 2021 yılına kadar olan sürede otizmli çocuk sayısındaki artış oranı %5.680’dir. Araştırma, hava kirliliği ile OSB arasında bir bağlantının olduğunu ortaya koymuştur.